Sindirim Sistemi Rahatsızlıkları: Türleri ve Genel Bakış
Sindirim sistemi rahatsızlıkları, ağızdan başlayarak anüse kadar uzanan sindirim kanalını (gastrointestinal sistem) ve karaciğer, safra kesesi, pankreas gibi yardımcı organları etkileyen bir dizi tıbbi durumu ifade eder. Bu rahatsızlıklar hafif ve geçici olabileceği gibi kronik ve ciddi de olabilir. İşte yaygın görülen sindirim sistemi rahatsızlıkları:
1. Gastroözofageal Reflü Hastalığı (GÖRH)
- Mide asidinin yemek borusuna geri kaçması sonucu oluşur.
- Göğüste yanma (mide ekşimesi), ağza acı su gelmesi ve yutma güçlüğü gibi belirtilerle kendini gösterir.
2. Peptik Ülser
- Mide, ince bağırsağın başlangıç kısmı (duodenum) veya yemek borusunda oluşan açık yaralardır.
- Helicobacter pylori enfeksiyonu veya uzun süreli anti-inflamatuar ilaç kullanımı sık nedenlerindendir.
3. İrritabl Bağırsak Sendromu (İBS)
- Kronik bir durum olup, karın ağrısı, şişkinlik, gaz, ishal ve kabızlık gibi semptomlarla karakterizedir.
- Kesin nedeni bilinmemekle birlikte stres, beslenme alışkanlıkları ve bağırsak hareketlerindeki anormalliklerle ilişkilidir.
4. İnflamatuar Bağırsak Hastalığı (İBH)
- Crohn hastalığı ve ülseratif kolit gibi sindirim kanalının kronik iltihabı ile seyreden durumları kapsar.
- Karın ağrısı, kanlı ishal, kilo kaybı ve yorgunluk gibi belirtiler görülür.
5. Çölyak Hastalığı
- Gluten tüketimine karşı gelişen otoimmün bir reaksiyondur.
- İnce bağırsakta hasara yol açarak besin emilimini bozar; ishal, karın ağrısı ve kilo kaybına neden olur.
6. Safra Kesesi Taşları
- Safra kesesinde kolesterol veya bilirubin birikimi sonucu oluşan sert yapılardır.
- Karın sağ üst kısmında şiddetli ağrı, bulantı ve kusmaya yol açabilir.
7. Pankreatit
- Pankreasın iltihaplanmasıdır; akut veya kronik olabilir.
- Şiddetli karın ağrısı, bulantı, kusma ve ateş gibi belirtilerle ortaya çıkar.
8. Divertikülit
- Kalın bağırsakta bulunan divertikül adı verilen keseciklerin iltihaplanması veya enfeksiyonudur.
- Karın ağrısı (genellikle sol alt kısımda), ateş ve bağırsak alışkanlıklarında değişikliklere neden olur.
9. Hemoroid (Basur)
- Anüs ve rektum bölgesindeki damarların şişmesi ve iltihaplanmasıdır.
- Kanama, kaşıntı ve ağrı gibi semptomlarla kendini gösterir.
10. Gastroenterit
- Mide ve bağırsakların iltihaplanmasıdır; genellikle viral veya bakteriyel enfeksiyonlar sonucu oluşur.
- İshal, kusma, karın krampları ve ateşe yol açar.
11. Laktoz İntoleransı
- Laktoz adlı süt şekerini sindirmek için gerekli enzimin (laktaz) yetersiz olması durumudur.
- Şişkinlik, gaz, ishal ve karın ağrısı gibi belirtiler görülür.
12. Karaciğer Hastalıkları
- Hepatit, siroz, karaciğer yağlanması gibi çeşitli durumları içerir.
- Sarılık, karın ağrısı, halsizlik ve iştah kaybı gibi semptomlarla kendini gösterir.
13. Kabızlık ve İshal
- Fonksiyonel bağırsak bozuklukları olup, beslenme, stres veya altta yatan başka hastalıklardan kaynaklanabilir.
14. Yemek Borusu Rahatsızlıkları
- Özofajit (yemek borusu iltihabı), Barrett özofagusu ve yutma güçlüğü (disfaji) gibi durumları kapsar.
15. Mide Kanseri ve Kolorektal Kanser
- Sindirim sisteminin malign (kötü huylu) tümörleridir; erken teşhis hayati önem taşır.
Bu rahatsızlıkların teşhis ve tedavisi genellikle bir gastroenterolog tarafından yapılır. Sağlıklı bir yaşam tarzı, dengeli beslenme ve düzenli kontroller, birçok sindirim sistemi rahatsızlığının önlenmesine veya erken teşhis edilmesine yardımcı olabilir. Eğer sindirim sistemiyle ilgili kalıcı veya şiddetli şikayetleriniz varsa, mutlaka bir sağlık uzmanına başvurun.
|
