Bağırsak delinmesi nasıl anlaşılır?

Bağırsak delinmesi, sindirim sisteminin bir bölümünde (ince bağırsak, kalın bağırsak gibi) duvarın yırtılması veya delinmesi durumudur. Bu, bağırsak içeriğinin karın boşluğuna sızmasına ve ciddi bir enfeksiyona (peritonit) yol açabilen tıbbi bir acil durumdur. Erken teşhis ve müdahale hayati önem taşır.

Belirtiler genellikle aniden ve şiddetli bir şekilde ortaya çıkar, ancak bazen daha yavaş ve sinsi de ilerleyebilir. İşte bağırsak delinmesini düşündürebilecek ana belirtiler:

• Şiddetli Karın Ağrısı: En yaygın ve belirgin belirtidir. Ağrı genellikle ani başlar, keskin ve delici bir karakterdedir. Önceleri belirli bir bölgede (delinmenin olduğu yerde) başlayıp, hızla tüm karına yayılabilir. Hareket etmekle veya öksürmekle şiddetlenir.
• Karında Sertlik ve Hassasiyet: Karın dokunmaya karşı aşırı derecede hassastır. Karın duvarı tahta gibi sertleşmiş hissedilebilir. Bu, peritonitin (karın zarı iltihabı) klasik bir belirtisidir.
• Bulantı ve Kusma: Sıklıkla şiddetli karın ağrısına eşlik eder. Kusmuk bazen kan veya bağırsak içeriği görünümünde olabilir.
• Ateş ve Titreme: Vücudun bağırsak içeriğindeki bakterilere karşı verdiği bir tepki olarak yüksek ateş ve titreme görülebilir. Bu, enfeksiyonun yayıldığının bir göstergesidir.
• Gaz ve Dışkı Çıkaramama (İlerlemiş Durumlarda): Bağırsak hareketleri tamamen durabilir. Gaz çıkaramama ve kabızlık hissedilebilir.
• Genel Durumun Hızla Bozulması: Halsizlik, bitkinlik, şok belirtileri (hızlı kalp atışı, düşük tansiyon, soğuk terleme, bilinç bulanıklığı) ortaya çıkabilir.
• Karında Şişkinlik (Distansiyon): Karın gergin ve şiş görünebilir.

Bu belirtilerden herhangi biri varsa, derhal acil servise başvurulmalıdır. Tanı için doktor şu adımları izler:

• Fizik Muayene: Doktor, karnı muayene ederek ağrı, hassasiyet ve sertliğin yerini ve şiddetini değerlendirir.
• Görüntüleme Testleri:
  • Karın Röntgeni: Karın boşluğunda serbest hava (bağırsak deliğinden sızan hava) olup olmadığını gösterir. Bu, delinme için çok önemli bir bulgudur.
  • Bilgisayarlı Tomografi (BT): Daha detaylı bilgi sağlar. Deliğin tam yerini, nedenini (apandisit, divertikülit vb.) ve enfeksiyonun yaygınlığını göstermede altın standarttır.
• Kan Testleri: Enfeksiyonun şiddetini gösteren beyaz kan hücresi (lökosit) sayımı ve diğer değerler kontrol edilir.

Bağırsak delinmesi, tedavi edilmezse septik şoka ve ölüme yol açabilecek çok ciddi bir durumdur. Yukarıda belirtilen semptomlardan özellikle şiddetli ve yayılan karın ağrısı, karında sertlik ve ateş varsa, zaman kaybetmeden tıbbi yardım alınması hayati önem taşır. Bu bilgiler sadece fikir verme amaçlıdır ve profesyonel bir tıbbi teşhisin yerini tutmaz.