Düşük şeker hastalığı nedir?

Kandaki glikoz seviyesinin normalin altına düştüğü hipoglisemi durumu, vücudun enerji dengesinde önemli değişikliklere yol açar. Bu metabolik durumun nedenleri, belirtileri ve yönetim stratejileri, bireylerin yaşam kalitesini doğrudan etkileyen faktörler arasında yer alıyor.

20 Kasım 2025

Düşük Şeker Hastalığı (Hipoglisemi) Nedir?


Düşük şeker hastalığı, tıbbi adıyla hipoglisemi, kandaki şeker (glikoz) seviyesinin normalin altına düşmesi durumudur. Glikoz, vücudun temel enerji kaynağıdır ve özellikle beyin fonksiyonları için kritik öneme sahiptir. Hipoglisemi genellikle diyabet (şeker hastalığı) tedavisi gören kişilerde görülse de, diyabetik olmayan bireylerde de çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir.

Normal Kan Şekeri Değerleri ve Hipoglisemi Sınırı


Sağlıklı bir bireyde açlık kan şekeri genellikle 70-100 mg/dL aralığındadır. Hipoglisemi, kan şekeri seviyesinin 70 mg/dL'nin altına düşmesi olarak tanımlanır. Ancak, bu değer kişiden kişiye hafif farklılıklar gösterebilir ve bazı bireylerde daha yüksek seviyelerde bile hipoglisemi belirtileri ortaya çıkabilir.

Hipoglisemi Belirtileri Nelerdir?

Hipoglisemi belirtileri hafif, orta ve şiddetli olarak sınıflandırılabilir. Bu belirtiler genellikle aniden ortaya çıkar ve hızla ilerleyebilir:
  • Hafif-Orta Şiddette Belirtiler
  • Açlık hissi
  • Titreme
  • Terleme
  • Baş dönmesi
  • Çarpıntı
  • Sinirlilik veya ani duygu durum değişiklikleri
  • Konsantrasyon güçlüğü
  • Görmede bulanıklık
  • Şiddetli Belirtiler
  • Bilinç bulanıklığı
  • Konuşmada güçlük
  • Nöbet (havale)
  • Bilinç kaybı (bayılma)

Hipoglisemi Nedenleri Nelerdir?


Hipogliseminin birçok farklı nedeni olabilir. En yaygın nedenler şunlardır:
  • Diyabet İlaçları: İnsülin veya bazı oral şeker düşürücü ilaçların aşırı dozda kullanılması, öğün atlanması veya ilaç alındıktan sonra yeterli yemek yenmemesi.
  • Aşırı Fiziksel Aktivite: Planlanandan daha uzun süreli veya yoğun egzersiz yapmak.
  • Yetersiz Beslenme: Uzun süre aç kalmak veya yetersiz karbonhidrat alımı.
  • Alkol Tüketimi: Özellikle aç karnına alkol almak, karaciğerin glikoz üretimini engelleyebilir.
  • Bazı Tıbbi Durumlar: Böbrek veya karaciğer yetmezliği, pankreas tümörleri (insülinoma), hormonal yetersizlikler (örn. Addison hastalığı).
  • Reaktif Hipoglisemi: Yemekten birkaç saat sonra gelişen, özellikle karbonhidrat açısından zengin bir öğünün ardından görülen hipoglisemi türüdür.

Hipoglisemi Nasıl Tedavi Edilir?

Hipoglisemi tedavisi, belirtilerin şiddetine bağlıdır.
  • Hafif-Orta Şiddette Hipoglisemi Tedavisi
  • Hızlı etkili 15-20 gram basit şeker alınması önerilir. Örneğin
  • 3-4 adet kesme şeker
  • 1/2 su bardağı meyve suyu
  • 1-2 yemek kaşığı bal veya reçel
  • Glukoz tabletleri
  • 15-20 dakika sonra kan şekeri tekrar kontrol edilmeli ve hala düşükse aynı işlem tekrarlanmalıdır. Kan şekeri normale döndükten sonra, etkisi daha uzun süren bir karbonhidrat (örneğin bir dilim ekmek, kraker) alınması önerilir.
  • Şiddetli Hipoglisemi Tedavisi
  • Hasta bilincini kaybetmişse, ağızdan bir şey verilmemelidir. Bu durumda acil tıbbi yardım (112) çağrılmalıdır. Acil sağlık ekipleri hastaya damar yoluyla glikoz veya glukagon enjeksiyonu uygulayabilir.

Hipoglisemiden Korunma Yolları

Hipoglisemiyi önlemek, özellikle diyabet hastaları için çok önemlidir. Alınabilecek önlemler şunlardır:
  • Düzenli ve dengeli beslenme, öğün atlamama.
  • İlaçları ve insülini doktorun önerdiği şekilde ve dozda kullanma.
  • Fiziksel aktivite öncesi, sırası ve sonrasında kan şekerini düzenli olarak kontrol etme ve gerekirse ek karbonhidrat alma.
  • Alkol tüketimini sınırlama ve asla aç karnına alkol almama.
  • Düzenli olarak kan şekeri takibi yapma.
  • Yanında hızlı etkili şeker kaynağı bulundurma.

Hipoglisemi, ciddiye alınması gereken bir durumdur. Sık tekrarlayan hipoglisemi atakları yaşıyorsanız veya şiddetli belirtiler gösteriyorsanız, mutlaka bir doktora başvurmanız önerilir.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
Çok Okunanlar
Haber Bülteni
;