Şizofreni belirtileri nelerdir?

Şizofreni, bireyin gerçeklik algısını ve günlük işlevselliğini derinden etkileyen belirtilerle kendini gösterir. Bu belirtiler pozitif, negatif ve bilişsel olmak üzere üç ana kategoride incelenir ve her biri kişinin düşünce, duygu ve davranışlarında farklı şekillerde ortaya çıkar.

20 Kasım 2025

Şizofreni Belirtileri: Pozitif, Negatif ve Bilişsel Belirtiler


Şizofreni, bireyin düşünce, duygu ve davranışlarını etkileyen karmaşık ve kronik bir ruhsal bozukluktur. Belirtiler genellikle "pozitif", "negatif" ve "bilişsel" olarak üç ana grupta sınıflandırılır. Bu belirtiler kişiden kişiye değişiklik gösterebilir ve şiddeti zamanla dalgalanabilir.

1. Pozitif Belirtiler (Gerçeklikle Bağlantının Kaybı)

Pozitif belirtiler, normalde olmayan ancak hastalıkla birlikte ortaya çıkan deneyimleri ifade eder. Bunlar:
  • Halüsinasyonlar: Gerçekte var olmayan şeyleri görmek, duymak, hissetmek veya kokusunu almak. En yaygın olanı, var olmayan sesler duymaktır (işitsel halüsinasyonlar).
  • Hezeyanlar (Sanrılar): Gerçeklikle uyuşmayan, dışarıdan gelen mantıklı açıklamalarla değişmeyen sabit yanlış inançlar. Örneğin, takip edildiğine, özel bir güce sahip olduğuna veya düşüncelerinin kontrol edildiğine inanmak.
  • Düzensiz Düşünce ve Konuşma: Düşüncelerin mantıksal bir sıra izlemediği, konuşmanın dağınık, anlamsız ve konudan konuya atladığı durumlar.
  • Düzensiz veya Anormal Motor Davranış: Amaca yönelik olmayan, garip hareketler, aşırı hareketlilik veya tam tersine hareketsizlik (katatoni).

2. Negatif Belirtiler (Normal İşlevlerde Azalma)


Negatif belirtiler, normalde olması beklenen duygu ve davranışlarda bir azalmayı veya kaybı ifade eder. Bunlar:
  • Duygusal Küntlük (Duygusal Tepkisizlik): Yüz ifadelerinin, ses tonunun ve vücut dilinin sınırlı olması. Duyguları ifade etmede zorluk.
  • Aloji (Konuşma Azlığı): Konuşmada belirgin bir azalma, kısa ve içeriksiz yanıtlar verme.
  • Avolisyon (İsteksizlik): Günlük işleri (kişisel hijyen, işe gitmek gibi) başlatma ve sürdürmede ciddi bir isteksizlik ve enerji eksikliği.
  • Anhedoni: Daha önce keyif alınan aktivitelerden zevk alamama.
  • Sosyal Çekilme: Aile, arkadaşlar ve sosyal aktivitelerden uzaklaşma.

3. Bilişsel Belirtiler (Düşünce ve Anlama Süreçlerinde Bozulma)


Bu belirtiler, günlük yaşamı önemli ölçüde etkileyebilir:
  • Dikkat ve Konsantrasyon Problemleri: Odaklanmakta ve dikkati sürdürmekte güçlük.
  • Bellek (Hafıza) Sorunları: Özellikle yeni öğrenilen bilgileri hatırlamakta zorluk (çalışma belleği).
  • Yürütücü İşlev Bozuklukları: Bilgiyi anlama, karar verme, planlama ve organize olma becerilerinde zayıflık.

Önemli Not

Bu belirtilerden herhangi biri veya birkaçı sizde veya bir yakınınızda gözlemleniyorsa, derhal bir psikiyatri uzmanına başvurmak çok önemlidir. Erken teşhis ve uygun tedavi (ilaçlar, psikoterapi, sosyal destek) ile şizofreni belirtileri etkili bir şekilde yönetilebilir ve kişinin yaşam kalitesi önemli ölçüde artırılabilir.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
Çok Okunanlar
Haber Bülteni
;