Kalın bağırsak, sindirim sisteminin mide ile anüs arasındaki kısmını kapsar. Bağırsak, ince ve kalın bağırsak olarak iki farklı bölümden oluşur. Kalın bağırsağın rektum, çekum ve kolon olarak tanımlanan üç kısmı vardır. İnce bağırsakta emilen, sindirimi yapılan besinler daha küçük moleküllere ayrılır ve bağırsak yüzeyiyle emilerek kana karışır. Sindirim sistemindeki kalın bağırsakta ise; ezilmiş posalardan kalan organik olmayan tuzlar ve suyun emilimi yapılır. Posaların işe yaramayan kısmı rektumdan geçerek anüsten vücut dışına atılır. Vücudumuzda her organın etkilendiği bazı hastalıklar bulunmaktadır. Kalın bağırsak hastalıkları ise bu organın işlev ve görevleri nedeniyle oluşan hastalık gruplarını içerir.

Kolit, ince bağırsağın bittiği yerden kalın bağırsağın son kısmına kadar belli bir bölgede ya da bağırsağın tamamında oluşan iltihaplanma sonucunda meydana gelir. Basit kolit, ülseratif kolit ve mükoz kolit olarak sınıflandırılan hastalık, toplumda yaygın görülen kalın bağırsak hastalıkları arasındadır. Kalın bağırsaktaki akut tahriş nedeniyle oluşan ishalle seyreden iltihaplanma basit kolit olarak, bağırsağın mukoza kısmındaki iltihaplanma mükoz kolit, sinirsel etkenlerle mukoza kısmında oluşan iltihaplanma ise ülseratif kolit olarak tanımlanır. Hastalarda kanlı dışkı ve ani ateş yükselmesiyle kendini gösteren kolit ağrıya yol açmaz. Bağırsaklarla beraber sindirim sistemine de zarar veren bu hastalıkta tedavide gecikilirse, ameliyatla bağırsağın hepsinin alınması gerekebilir.

Bağırsak tıkanmaları dört farklı şekilde oluşabilir. Kalın bağırsak ve ince bağırsağın iç içe geçmesiyle oluşanlara invagination, bağırsağın tümör nedeniyle tıkanması mekanik ileus, fıtık kesesindeki boğulmadan kaynaklanan tıkanmalar strangulation, kalın bağırsakta gazların ve dışkının dışarıya atılamaması nedeniyle oluşan tıkanmaya paralitik ileus adı verilir. Bağırsak tıkanmaları hastalarda kusmaya, makattan gaz çıkaramama, gevşeme ve kasılma, göbek etrafında ağrı belirtilerine neden olur. Bazı bağırsak tıkanmaları için medikal tedavi yeterli olsa da bazılarına acilen müdahale edilmesi gerekebilir. Bu durumda hasta ameliyata alınarak bağırsak tıkanması tedavi edilir.

Spastik kolon, stres, sıkıntı, üzüntü gibi etkilerle sinir sistemindeki bozulmayla oluşur. Hastalarda bağırsaktaki mukoza salgısı miktarı artar, peristaltizm düzeyi de azalır ya da artar. Bu hastalık ishal ya da kabızlığa yol açabilir. Hastalığın teşhisi aşamasında herhangi bir bozukluk tespit edilmez. Çünkü bu rahatsızlık bağırsaklarda fonksiyon bozukluğu ile seyreder.

Meckel divertikülü, ince bağırsağın son kısmındaki kesenin tıkanmasıyla, kanaması ya da iltihaplanması nedeniyle oluşan bir hastalıktır. Belirtileri tıkanmanın oluşmasıyla, kanamanın olması ya da iltihaplanmanın oluşmasıyla ortaya çıkar. Tıkanıklıkta karın üst sağ bölümünde ani ağrı ve acı hissedilir. Meckel divertikülünün teşhisi zordur ve genellikle cerrahi müdahale gerektirir.

Crohn hastalığı, ince bağırsağın sonuyla kalın bağırsağın başlangıcında oluşan iltihaplanma ile ortaya çıkar. Hastalığın belirtileri ise; yüksek ateş, kilo kaybı, ishal, anal akıntı, karın ağrısı ve kramp, eklem ağrısı, ciltte yaralar, kalın bağırsağın sonunda oluşan apse, şişkinlik, anal bölgede çatlak oluşmasıdır. Crohn hastalığı kronik bir hastalık olup, tedavi süreci uzun ve zorludur.

Bağırsak solucanları, özellikle çocukları etkileyen kalın bağırsak hastalıkları arasında yer alır ve bulaşıcı özellik taşır. Belirtileri arasında özellikle gece popoda ve anüs çevresinde kaşıntı, huzursuzluk, uykuların düzensiz olması, kızlarda idrar yaparken vajinada yanma, kaşıntı gibi belirtiler sayılabilir. Hastalarda bazen belirti vermeden de bağırsak solucanı oluşabilir.

Kalın bağırsak hastalıklarının teşhis ve tedavisinde erken tanı büyük önem taşır. Hastaların düzenli olarak doktor kontrolüne gitmeleri, belirtileri erken fark etmeleri ve gerekli tedaviye başlamaları, komplikasyonların önlenmesine yardımcı olur. Ayrıca sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve stres yönetimi, kalın bağırsak sağlığını korumada önemli rol oynar.