Günümüzde şeker hastalığı riski, obezite gibi risk faktörlerinin artmasıyla daha da yükselmiş ve bu hastalığın tedavisinde kullanılan ilaçlar önemli bir yer tutmaya başlamıştır. Şeker hastalığının tedavisinde, hastalığın tipine ve hastanın durumuna göre çeşitli ilaçlar kullanılmaktadır.

Etken maddesi metformin olan bu ilaç, tip 2 şeker hastalığında yaygın olarak kullanılmaktadır. Gastrointestinal irritasyon (gaz, şişkinlik gibi yan etkiler genellikle geçicidir), ishal, ağızda metalik tat ve vitamin B12 eksikliği gibi yan etkileri bulunmaktadır. Metformin ilacının kullanılmaması gereken durumlar arasında böbrek fonksiyon bozukluğu, kronik alkolizm, karaciğer hastalığı, konjestif kalp yetmezliği, kronik akciğer hastalığı, akut miyokard infarktüsü ve major cerrahi girişimler yer almaktadır.

Etken maddesi pioglitazon olan bu ilaç, tip 2 şeker hastalığı ve beden kitle indeksi 35'in altında olan bireylerde kullanılır. Yan etkileri arasında kilo artışı, postmenopozal kadınlarda ve erkeklerde osteoporotik kırık riskinde artış bulunmaktadır. İlacın kullanılmaması gereken durumlar; mesane kanseri, makroskopik hematüri ve kalp yetmezliği olarak sıralanabilir.

Etken maddesi akarbozdur ve yemek sonrası hiperglisemide önerilmektedir. Hastada kilo artışına yol açmaz. Yan etkileri gastrointestinal semptomlar ve aşırı gaz artışı ile sınırlıdır. Kullanılmaması gereken durumlar arasında karaciğer ve böbrek yetmezliği, gebelik ve anemi bulunmaktadır.

Kısa etkili insülin salgılatıcılardır. Etken maddeleri nateglinid ve repagliniddir. Yemek sonrası hiperglisemide kullanılır. Major yan etkisi hipoglisemidir.

Kısa ve orta etkili insülin salgılatıcılardır. Etken maddeleri gliklazid, glimepirid, glibenklamid, glipizid ve glibornurid'dir. Tip 2 şeker hastalığında kullanılır. Hipoglisemi, kilo alımı ve kemik iliği aplazisi gibi yan etkileri bulunmaktadır. Tip 1 şeker hastalığında, karaciğer ve böbrek yetersizliğinde, gebelikte, stres ve ağır enfeksiyon durumlarında kullanılmamalıdır.

Exenatide, liraglutid, sitagliptin ve vildagliptin etken maddeli formları mevcuttur. Kullanım endikasyonları yemek sonrası hiperglisemidir. Exenatide ve Liraglutid kilo kaybına neden olabilir. Yan etkilerinde ise uzun süreli kullanımda güvenlik verileri tam olarak bilinmemektedir. Akut ya da kronik pankreatitli riskli olgularda kullanılmaması gerekmektedir.

Yeni geliştirilen ve oral olarak kullanılabilen bu ilaçlar, tip 2 şeker hastalarının tedavisinde kullanılmaya başlanmıştır. Aşırı idrara çıkma, sıvı kaybı, hipotansiyon ve baş dönmesi gibi yan etkileri bulunmaktadır.

Tip 1 şeker hastalığında, erişkinlerde geç başlangıçlı otoimmün diyabette, tip 2 şeker hastalığında bazı durumlarda ve gestasyonel diyabette kullanılmaktadır. Hızlı etkili insülin analogları (Lispro, aspart, glulisin), uzun etkili insülin analogları (İnsülin glargine ve insülin detemir) ve karışık insülin çeşitleri, şeker hastalığı ilaçları olarak etkin bir şekilde kullanılmaktadır.